ЦЕНТР-1 ( Centre1.com ) veb-saytining yozishi bo’yicha 2019-yilning 1-aprelidan boshlab O’zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev O’zbekiston vatandoshlarini shaxsan qabul qilishni boshlaydi. [1].
Prezident Shavkat Mirziyoyevning qabulxonasi Toshkent shahrining Qoratosh va Furqat ko’chalarining kesishgan joyida joylashgan. Bu haqda prezident ma’muriyatining Xalq qabulxonasi mudiri Baxtiyor Jamolov xabar berdi. Bu amaldorning aytishi bo’yicha, prezident Shavkat Mirziyoyev navbatga yozilgan vatandoshlar bilan shaxsan uchrashadi va ularning istak va shikoyatlarini eshitadi.
Keyinchalik O’zbekistonlik vatandoshlar bilan uchrashuvlar va prezidentning shaxsan ular bilan suhbati jonli ko’rsatiladi. (onlayn translyatsiya). Baxtiyor Jamolovning aytishi bo’yicha, prezident qabulxonasi joylashgan bino to’la ta’mirlangan. Kerakli video jihozlar bilan ta’minlangan va binoda yana qabulxona va kutish zallari ham joylashgan, hamda teleko’priklar tashkil qilish va o’tkazish uchun hamma sharoitlar yaratilgan.
Binoning eshigida prezident tomonidan vatandoshlarning qabul qilish vaqti hamda respublika hukumatining boshqa rahbarlarining qabul vaqtlari to’g’risidagi ma’lumotlar ko’rsatilgan. Hozircha eshik oq mato bilan to’sib qo’yilgan. Baxtiyor Jamolovning aytishi bo’yicha, hozirgi vaqtda prezident qabuli uchun 20 ta vatandoshlarning murojaatlari tanlab olingan. Prezident Shavkat Mirziyoyev ular bilan shaxsan uchrashadi. [1].
To’g’risini aytganda, bu xabar men uchun kutilmagan bo’ldi. Men prezident Shavkat Mirziyoyevdan O’zbekiston iqtisodiy va siyosiy, ijtimoiy hayotini liberallashtirishni kutgan edim. Uning o’rniga mamlakatda shu paytgacha Xalq qabulxonalari, prezident virtual qabulxonasi ishlayotgan edi, lekin bu qabulxonalar O’zbekistonda qonun ustuvorligini ta’minlashga sezilarli hissa qo’sha olmadi. O’zbekiston vatandoshlari Xalq qabulxonalari va prezident virtual qabulxonasidan adolat izlab borib, lekin shu adolatni topa olmadilar.
Prezident Shavkat Mirziyoyev prezidentligining 3-yilida shu narsa ma’lum bo’ldiki:
1.O’zbekistonda siyosiy muxolifatga, siyosiy raqobatga yo’l yo’q;
2.Mamlakatda davlat mulki hukmron. Iqtisodiy erkinlikka yo’l yo’q;
3.Internet erkin emas. Tezligi past;
4.Erkin demokratik saylovlarga yo’l yo’q;
5.Korruptsiya gullab-yashnaydi;
6.O’zbekiston iqtisodi o’ta qoloqlikdan chiqib ketishi dargumon.
Mantiqan olganda, prezident Shavkat Mirziyoyev iqtisodiy erkinlikka yo’l bersa, o’rta sinf shakllanadi, baquvvatlashadi, mamlakat iqtisodini olg’a tortadigan lokomotiv paydo bo’ladi. O’rta sinf fuqaroviy jamiyatning moliyaviy ko’makchisi, zamini bo’lib xizmat qiladi.
Bu yerda ochiqdan ochiq ko’rinib turibdi prezident Shavkat Mirziyoyev mamlakatda korrupsiyani tubdan, astoydiy kamaytirmoqchi emas.
Zero,O’zbekistonda korruptsiya ko’rsatkichi (Corruption Perceptibility Index) 2018-yilda 22 ball bilan dunyoning 180 mamlakati qatorida 157-o’rinni egallagan bo’lsa, 2019 – yilda 23 ball bilan 158 – o’rinni egalladi. O’zbekistonning korruptsiya ko’rsatkichi 1 ballga yaxshilangani bilan dunyoning boshqa mamlakatlarida korruptsiya ko’rsatkichi O’zbekistonga nisbatan ko’proq yaxshilangani uchun O’zbekiston 157 – o’rindan 158 – o’ringa tushib qolgan. [2].
Korruptsiya gullab yashnayotgan mamlakatga halol chet ellik tadbirkorlar investitsiya, sarmoya kiritmaydi. Mamlakat iqtisodi rivojlanmaydi.
Darhaqiqat, O’zbekistonning AJB YIMsi ($1,560) dunyoning o’rtacha AJB YIMsidan ($11,673) qariyb 7 baravardan ko’proq kam (7,48).
O’zbekistonning AJB SOPsi ($7,810) dunyoning o’rtacha AJB SOPsidan ($18,961) 2 baravardan ko’proq kam (2,43).
O’zbekistonning iqtisodiy ko’rsatkichlari dunyoning o’rtacha iqtisodiy ko’rsatkichlaridan 2 baravar kam bo’lsa, O’zbekistonning iqtisodini qoloq deyishimiz mumkin. Biroq O’zbekistonning AJB YIMsi dunyoning o’rtacha AJB YIMsidan 7 baravardan ko’proq, O’zbekistonning AJB SOPsi dunyoning o’rtacha AJB SOPsidan 2 baravardan ko’proq orqadaligini baralla o’ta iqtisodiy qoloq deyishga majbur bo’lamiz. [3,4].
2018-yilning dekabrida Xalqaro reyting agentliklari Fitch va Standard & Poor’slar O’zbekistonning AJB YIMsi $1,200ga tengligini aniqlashgan edi. Bu ko’rsatkich bo’yicha olganda O’zbekistonning iqtisodiy ahvoli yanada ayanchliligi ayonlashadi. [5,6].
AJB YIM 1,460 AQSH dollari bo’lgan O’zbekiston 10-20 yillar oldin juda qoloq bo’lgan Hindiston (AJB YIM 2,188), Nigeriya (2,244) va hattoki Bangladeshdan (1,882) ham orqada qolib ketdi.
O’zbekiston faqat 40 yildan beri urush bo’layotgan Afg’oniston (AJB YIM 577) va 5 yil fuqarolar urushi bo’lgan Tojikistondan ( AJB YIM 815) oldindaligi bilan faxrlana oladi. [4].
Abdujalil Boymatov
1. Президент Узбекистана будет вести прием граждан. 26.03.2019. (https://centre1.com/uzbekistan/prezident-uzbekistana-budet-vesti-priem-grazhdan/ ).
2.Transparency International. Corruption Perceptions Index 2018
( https://www.transparency.org/cpi2018 ).
3. International Monetary Fund. 2019.GDP per capita, current prices. U.S. dollars per capita(https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPDPC@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD ).
4. Statistics Times.GDP Indicators 2019
( http://statisticstimes.com/economy/gdp-indicators-2019.php ).
5. Fitch Assigns Uzbekistan ‘BB-‘ IDRs; Outlook Stable
20 Dec 2018. ( https://www.fitchratings.com/site/pr/10057197 ).
6. Первый суверенный кредитный рейтинг от Fitch оказался благосклонен к Узбекистану. 21.12.2018. (https://fergana.agency/news/103789/ ).